Наспіви колядного періоду на Західнополісько-Поніманському пограниччі
DOI:
https://doi.org/10.31318/2522-4212.2017.12.132232Ключові слова:
наспіви колядного періоду, західнополісько-понеманське етнорегіональне пограниччя, традиційна музична культура Білорусі, ареал, типАнотація
У міжрегіональному контексті розглядаються наспіви колядного періоду на західнополісько-понеманскому пограниччі. Виявляються їх жанрові, структурно-типологічні, мелостильові характеристики. Розкривається картина територіального поширення типових колядних обхідних та ігрових наспівів. Звертається увага на домінування в місцевому зимовому репертуарі різдвяних псальм («святих пісень»). Порушується питання причин згасання колядної обрядовості та слабкого збереження мелосу стародавнього стильового пісенного пласта. Виявлено переплетення колядних форм пісенних систем різних (хоча і з переважанням поліських), в тому числі віддалених етнокультурних регіонів, а також наявність у структурній організації колядних наспівів специфічних рис, що в мелогеографічному плані характеризує музичне мислення носіїв місцевих традицій як локально особливе.Завантаження
Посилання
Belorusskiy gosudarstvennyiy arhiv-muzey literaturyi i iskusstva (BGAMLI) [The Belarusian State Archive-Museum of Literature and Art]. F. 349. Op. 1, D. 92, 15–86. [in Russian].
Biarkovich, T. (2015). Piesienna-hulniavyja dziei pieryjadu soncavarotu ŭ etnamuzyčnaj tradycyi bielarusaŭ [Sond-plauing performances in the period of solstice in ethnomusical tradition of Belarus]. Minsk: Bielaruskaja dziaržaŭnaja akademija muzyki. [in Belarusian].
Bielawski, L. (Ed.). (2012). Polska pieśń i muzyka ludowa – źródła i materiały [Polish folk song and music – sources and materials]. Vol. 5. Warszawa: Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk. [in Poland].
Gajduk M. (Ed.). (1997). Piesni Belastochchyny [Songs of the Bialystok region]. Minsk: Belaruskaja navuka. [in Russian].
Goshovskiy, V. L. (1971). Tipy ukrainskih kolyadok i ih strukturno-ritmicheskie raznovidnosti u slavyan [Types of Ukrainian Koliadka and their structural-rhythmic varieties in the Slavs]. [At the origins of folk music of the Slavs: Essays on musical Slavic studies]. Moscow: Sovetskyi compozitor, 81–138 [in Russian].
Hurskij, A., Mazhejka, Z. (Eds.). (1975). Zimovyja piesni: kaladki i schadrouki [Winter songs: kaliadki i shchadrowki]. Minsk : Navuka i technika. [in Belarusian].
Kvitka, K. (1971). Pesny ukraynskykh zymnykh obriadovykh prazdnestv [Songs of Ukrainian winter rituals]. [Kvytka K. Selected Works]. Vol. 1. Moscow : Sovetskyi compozitor, pp. 103–155. [in Russian].
Klymenko, I. (2012). Zymovyj obriadovo-pisennyj tsykl v ukraintsiv: kliuchovi formy ta ikh kartohrafuvannia (Do problemy vizualizatsii meloanalitychnykh parametriv na heohrafichnykh kartakh) [Winter ritual song cycle for Ukrainians: key forms and their mapping (To the problem of visualizing meloanalytic parameters on geographic maps)]. In Klymenko, I. V. (Eds.) [Problems of music ethnology: Collection of scientific articles]. Kyiv: Ukrainian National Tchaikovsky Academy of Music, The Problematic Scientific Research Laboratory of Music Ethnology, Iss. 7, P. 1, pp. 109-121, Atlas K11–K17. Kolessa, F. (1970). Narodna muzyka na Polissi [Folk music in the Polissie]. Music Studies. Kyiv: Nauk. dumka, 409–424. [in Ukrainian].
Konstantinova, T. (2012). Kolyadnyie napevy severobelorusskoy traditsii v ih arealnyih harakteristikah: k voprosu o geograficheskih granitsah regionalnoy muzyikalnoy sistemy [Koliada tunes of the north-Belarusian traditions in their areal features: the question of the geographical boundaries of the regional music system]. [The North-Belarusian collection: rites, songs, jokes, crying, divination], Iss. 1, pp. 6–16. [in Russian].
Koropnichenko, H. (2009). Tradyciyni zymovi naspivy Kyivschyny: koliadky (v konteksti doslidzhennya perechidnych zon) [Kyiv Region TraditionalWinter Tunes: Koliadky (in the context of the transition zone investigions]. In Klymenko, I. V. (Eds.) [Problems of music ethnology: Collection of scientific articles]. Kyiv: Ukrainian National Tchaikovsky Academy of Music, The Problematic Scientific Research Laboratory of Music Ethnology, Issue 4, pp. 131–153. [in Ukrainian].
Kryvashejcava, K. (2008). Piesienna-abradavaja tradycyja Dniepra-Drucka-Biarezinskaha mizhrechcha [The rite song tradition of the Dniper, Druts and Berezina interfluvial region]. (Unpublished dissertation). Minsk. [in Belarusian].
Licvinka, V., Kutyrova, H. (Eds.) (1995). Bielaruski falklor u suchasnych zapisach: Tradycyjnyja zhanry: Minskaja voblasc [Belarusian folklore in contemporary recordings: Traditional genres: Minsk region]. Minsk: Univiersiteckaje. [in Belarusian].
Lukashenko, L., Lukanyuk, B. (Eds.). (2006). Tradyciini pisni ukrayinciv Pivnichnogo Pidlyashshya [Traditional songs of Ukrainians of the Northern Podlasie]. Lviv: Kamula. [in Ukrainian].
Marchenko, Yu. (1999). Zimnie prazdnichno-pozdravitelnyie pesni v rayonah russko-belorussko-ukrainskogo pogranichya [Winter festive-congratulatory songs in the regions of the Russian-Belarusian-Ukrainian borderlands]. [Russian folklore] Vol. 30, pp. 320–375 [in Russian].
Mozheyko, Z. (1985). Kalendarno-pesennaya kultura Belorussii: opyit sistemno-tipologicheskogo issledovanija [Calendarsong culture of Belarus:the experience of the systemic-typological study]. Minsk: Navuka i tehnika. [in Russian].
Mozhejko, Z. (Ed.). (1983). Pesni Belorusskogo Polesja: v 2-h vypuskah [Songs of Belarusian Polesye]. (Vols. 1). Moscow: Sovetskyi compozitor. [in Russian].
Muharinskaya, L. (1977). Belorusskaya narodnaya pesnya. Istoricheskoe razvitie: Ocherki [Belarusian folk song. Historical development: Essays]. Minsk: Nauka i tehnika. [in Russian].
Rybak, Yu. (2005). Obrjadovi pisni Verchniopripyatskoii nyzovyny (melotypolohiya – meloheohrafiya – kulturoheneza) [Ritual songs of the Upper-Prypiat lowland (melotypology – melogeography – cultural ethnogenesis)]. (Unpublished dissertation). Lviv. [in Ukrainian].
Rubtsov, F. (1962). Intonatsionnyie svyazi v pesennom tvorchestve slavyanskih narodov. Opyit issledovaniya [Intonation relations in song creativity of the Slavic peoples. Research experience]. Leningrad: Sovetskyi compozitor. [in Russian].
Skazhenyk, M. (2012). Etnomuzychnyj landshaft baseinu Uborti (za obrjadamy ta pisnjamy kalendarnoho cyklu) [Ethicmusical landscape of the Ubort river basin (the rituals and songs of the calendar cycle)]. (Unpublished dissertation). Kyiv. [in Ukrainian].
Syrma, R. (Ed.). (1962). [Belarusian folk songs]. Vol. 3. Minsk: Dziarzhaunaje vydaviectva BSSR, Redakcyja muzyčnaj litaratury. [in Belarusian].
Varfalamiejeva, T. (1998). Piesni Bielaruskaha Paniamonnia [Songs of the Belarusian Ponemonie]. Minsk: Bielaruskaja navuka. [in Belarusian].
Varfalamiejeva, T. (Ed.). (2006). Tradycyjnaja mastackaja kultura belarusau: u 6 t. [Traditional art culture of the Belarusians]. Vol. 3. Minsk. [in Belarusian].
Varfalamiejeva, T. (Ed.). (2008). Tradycyjnaja mastackaja kultura belarusau: u 6 t. [Traditional art culture of the Belarusians]. Vol. 4. Minsk. [in Belarusian].
Yakimenko, N. (1984). Genezis zhanra kolyadki i ego vzaimodeystvie s drugimi narodnopesennyimi zhanrami (na materiale ukrainskogo muzyikalnogo folklora) [Genesis of the Koliadka genre and its interaction with other folk-song genres (on the basis of the Ukrainian musical folklore)]. (Unpublished dissertation). Kiev. [in Russian].
Yaschenko, V. (2002). Horovodnyie traditsii Mogilevskogo Podneprovya [Round dances traditions of Podneprovye Mogilyov region]. (Unpublished dissertation). Minsk. [in Russian].
Zemtsovskiy, I. (1975). Melodika kalendarnyih pesen [Melodies of calendar songs]. Moscow: Muzyka. [in Russian].
##submission.downloads##
Опубліковано
Номер
Розділ
Ліцензія
Починаючи з червня 2025 року авторське право на публікацію залишається за авторами.
Автори можуть використовувати власні матеріали в інших виданнях за умови посилання на журнал «Проблеми етномузикології» як на місце першої публікації.
Наш журнал дотримується авторських прав та дозволів CREATIVE COMMONS для журналів із відкритим доступом.
Автори, які публікуються в цьому журналі, погоджуються з такими умовами:
- автори лишають за собою право на авторство своєї роботи та передають журналу право першої публікації цієї роботи на умовах ліцензії Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License, яка дає змогу іншим особам вільно поширювати опубліковане дослідження з обов'язковим посиланням на авторів оригінальної роботи та першу публікацію роботи в цьому журналі;
- автори мають право укладати самостійні додаткові угоди щодо неексклюзивного розповсюдження роботи такою, якою її було опубліковано цим журналом (наприклад, розміщувати роботу в електронному сховищі установи або публікувати у складі монографії), за умови збереження посилання на першу публікацію роботи в цьому журналі.